Maria Grzegorzewska, Maria Konopnicka, Ignacy Łukasiewicz, Józef Mackiewicz, Wanda Rutkiewicz, Józef Wybicki oraz Romantyzm Polski będą patronować rokowi 2022. Sejm RP zdecydował o uhonorowaniu wybitnych postaci oraz epoki, która określiła naszą narodową tożsamość, podejmując okolicznościowe uchwały.

Rok Romantyzmu Polskiego

W 2022 roku przypada 200. rocznica pierwszego wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, które wyznaczają początek polskiego romantyzmu. W uchwale zaznaczono, iż „pamięć romantyzmu polskiego jest zatem pamięcią najważniejszych znaków określających narodową tożsamość. W roku 2022 przypadają dwusetne urodziny tej epoki i jest to dobry powód do przypomnienia duchowego depozytu, jaki pozostawili nam romantyczni bohaterowie, artyści i myśliciele”.

„Ballady i romanse” będą również lekturą Narodowego Czytania.

Maria Konopnicka

Polska pisarka, poetka, tłumaczka i publicystka. W 2022 roku przypada 180. rocznica jej urodzin (23 maja 1842). Z tej okazji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postanowił uhonorować jedną z najwybitniejszych pisarek w historii, realistkę, twórczynię Roty.

W uchwale w sprawie ustanowienia roku 2022 rokiem Marii Konopnickiej przypomniano krótki biogram pisarki: Maria Konopnicka debiutowała w czasopiśmie „Kaliszanin” w 1870 roku, używając pseudonimu „Marko”. W 1881 roku wydała pierwszy tomik poezji. Redagowała pismo „Świt”, współpracowała z tygodnikiem „Bluszcz”, pisała nowele. Była honorową członkinią Towarzystwa Szkoły Ludowej. Na łamach m.in. „Kuriera Warszawskiego” zajmowała się krytyką literacką. Zasłynęła prozą i utworami skierowanymi do dzieci. W 1908 roku opublikowała Rotę – wiersz, który był jej protestem przeciw polityce germanizacji w zaborze pruskim. Za pomocą utworów protestowała przeciwko ustrojowi oraz niesprawiedliwości społecznej. Uczestniczyła w proteście przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni, akcji potępiającej represje władz pruskich. Walczyła o prawa kobiet, o pomoc dla więźniów politycznych i kryminalnych.

Utwory Marii Konopnickiej dostępne w naszej bibliotece:

https://m004687.molnet.mol.pl/search/any?q=%22Konopnicka%2C%20Maria%20(1842-1910)%22

Józef Wybicki

Kolejnym patronem został Józef Rufin Wybicki, który napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech będącą od 1927 roku polskim hymnem narodowym. W 2022 roku minie dokładnie 200 lat od jego Wybickiego, 275 lat od urodzin i 225 lat od powstania wspomnianej Pieśni.

W uchwale oddano hołd dokonaniom Wybickiego. Podkreślono również, że: karierę polityczną rozpoczął od udziału w elekcji królewskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku. Do historii przeszła jego protestacja zgłoszona w trakcie sejmu Repninowskiego w 1769 roku, która przez współczesnych uznawana jest za jedno z pierwszych działań konfederacji barskiej, do której Wybicki dołączył. Wielokrotnie był posłem na Sejm, jednak nie został wybrany na najważniejszy Sejm Wielki z 1788-1792 roku. Pomimo to brał udział w pracach nad wdrożeniem Konstytucji 3 maja jako przedstawiciel stanu mieszczańskiego. Po interwencji rosyjskiej i zwycięstwie targowiczan, wziął udział w tajnych przygotowaniach do wybuchu Insurekcji kościuszkowskiej. Po upadku Insurekcji wyjechał do Paryża, gdzie dzięki jego staraniom udało się uzyskać zgodę na utworzenie wojska polskiego u boku Francji.

Wanda Rutkiewicz

Trzecią uhonorowaną postacią jest Wanda Rutkiewicz. W 2022 roku upływa 30. rocznica śmierci Wandy Rutkiewicz-Błaszkiewicz, polskiej himalaistki światowej sławy. Zdobyła, jako trzecia kobieta na świecie i jako pierwsza osoba z Polski, szczyt Mount Everestu oraz jako pierwsza kobieta szczyt K2.

Maria Grzegorzewska

Do grona patronów roku 2022 dołącza Maria Grzegorzewska, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce. Była też pedagogiem specjalnym, tyflopedagogiem, tyflopsychologiem. Działała społecznie. W uchwale przypomniano jej słowa „Piękne słowa tylko szkodę przynoszą, jeśli nie są poparte czynem, choćby próbą działania”.

W roku 2022 mija 100 lat od utworzenia Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej, obecnie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, instytucji, która została założona przez prof. Marię Grzegorzewską.

Ignacy Łukasiewicz

Twórca światowego przemysłu naftowego Ignacy Łukasiewicz został patronem roku 2022. W marcu będziemy obchodzić 200. rocznicę jego urodzin. W uzasadnieniu można przeczytać uzasadnienie wyboru: „ze względu na wielkie i niezwykłe zasługi Ignacego Łukasiewicza dla przemysłu i gospodarki Polski, a także Jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz dbałość o pracowników”. Jak podano w uchwale Łukasiewicz „był też farmaceutą i wynalazcą lampy naftowej. W 1853 roku przy świetle lampy naftowej skonstruowanej przez niego wykonano pierwszą, nocną operację w szpitalu we Lwowie. Jako twórca przemysłu naftowego Ignacy Łukasiewicz wyprzedził Amerykanów i Rumunów”.

Józef Mackiewicz

Sejm do grona patronów włączył również pisarza Józefa Mackiewicza „uznając wielkość jego dorobku wytrwale wspierającego idee: niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi”. W kwietniu przypada 120. rocznica urodzin pisarza, który „przedstawiał życie mieszkańców pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego na tle przełomowych wydarzeń historycznych i odwoływał się do tradycji wielonarodowej I Rzeczypospolitej”.

źródła: sejm.gov.pl, fot. Kancelaria Sejmu, lustrobiblioteki